Atık Su Analizi Nedir? Atık su Analiz Yönetmeliği Nelerdir?

Atık su analizleri, herhangi bir bölgede, tesiste ve proseste, suyun varlığı, kullanıldığı veya atık olarak nitelendirilen suyun uzaklaştırıldığı her türlü sahada canlılara ve çevreye zarar vermemesi amacıyla gerçekleştirilen anlık veya periyotlu analiz çalışmalarıdır. 
Tayinler Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği’ eklerindeki listesinde yer alan faaliyetleri gerçekleştiren tesislerde, bakanlığın duyurduğu ilgili mevzuatlar kapsamında gerçekleştirilmektedir.

Atık su analizi yönetmeliği, atık suyun çevresel etkilerinin değerlendirilmesi ve uygun tedbirlerin alınması için önemli bir düzenleyici belgedir. Türkiye’de geçerli olan atık su analizi yönetmeliği, yönetmeliğin gerekliliklerini ve uygulama detayları uygulamalar için mühim bir konudur. Atık su numunelerinin alınması, analiz yöntemleri, sınırlar ve raporlama gereklilikleri gibi konuları içeren yönetmelik hakkında kapsamlı bilgilere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
 
Atık su analizi yönetmeliği dahil tüm yönetmeliklerdeki amaç, ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini, su kaynaklarındaki miktarların, sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek ve uygulamak üzere gerekli olan teknik esasları belirlemektir.
Su ortamlarının kalite sınıflandırmaları ve kullanım amaçlarını, su kalitesinin korunmasına ilişkin planlama esasları ve yasaklarını, atıksuların boşaltım izni esaslarını, atık su altyapı tesisleri ile ilgili esasları ve su kirliliğinin önlenmesi maksadıyla yapılacak izleme ve denetleme yöntemlerini kapsar.

Atık Su Analizleri Nelerdir?

Atık su analizlerinde örneklerin homojenitesi, debisi, ortam koşulları büyük öneme sahiptir. Bu yüzdendir ki evsel, endüstriyel, kentsel atık su kaynaklarından numune alma metotları ve sıklığı yönetmeliklerde belirtilmiştir.
Güncel standartların gerekliliklerine uygun teknolojik cihazlar desteği ile yaş analiz ve/veya enstrümantal yöntemleri kullanarak çeşitli su örneklerinde analizler akredite laboratuvarlarında gerçekleştirilir.
Akredite laboratuvar gereklilikleri olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan “Su ve Atık Sudan Numune Alma Eğitimi” almış yetkili personeller ile alınan numuneler laboratuvara transfer edilmekte ve analizleri ilgili mevzuatlar çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Önemli bazı mevzuatlar; 

• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
• Kentsel Atık su Arıtımı Yönetmeliği 
• Atık suTasfiye Tesisleri Teknik Usuller Tebliği
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Tayin Metotları Tebliği 

Atıksularda niteliklerine göre kalite parametreleri TSE metotları ve uluslararası kabul görmüş standart ve metotlar da belirtildiği gibi yaş ve enstrümantal analizler;

Yaş Tayin Metotları

• Yağ ve gress Tayini
• Kimyasal oksijen ihtiyacı tayini (KOİ)
• Askıda katı madde tayini (AKM)
• Çökebilir katı madde tayini (ÇKM)
• Toplam Kjeldahl Azotu Tayini
• Biyolojik oksijen ihtiyacı Tayini (BOİ)
• Balık Biyodeneyi (ZSF) Tayini

 Enstrümental Analiz Metotları

• Renk Tayini
• Amonyum Azotu Tayini
• Nitrat-Nitrit Tayini
• Fosfat Fosforu Tayini
• Florür Tayini vb.
• Ağır Metal Tayinleri
• Fenoller Tayini
• Hidrokarbonlar Tayini
• Metilen Mavisi ile Reaksiyon veren YüzeyAktif Maddeler Tayini(MBAS)
• Fenolik Maddeler (uçucu) Tayini
• Mineral Yağlar ve Türevleri Tayini
• Toplam Pestisid Tayini

Atık sularda Bakteriyolojik Analizler ve Yönetmeliği

Numunelerin miktarı ve numune kaplarının özellikleri
Gerekli mevzuatlarda belirtilen numune miktarı ve özel numune kapları ile aynı numunelerde kimyasal, mikrobiyolojik ve mikroskobik tayinler için kullanılamaz. Yapılacak analize uygun numune kapları kullanılır. Mikrobiyolojik numune kapları sıcaklık veya mikrodalgasal ışınlarla steril edilmiş cam veya plastik malzemeden üretilmiş olmalıdır. Genelde en az 500 ml su numunesi toplam Koliform ve Fekal Koliform analizleri için yeterli olsa da mutlaka numunelerin transfer edileceği laboratuvarın numune kabul kriterlerinde belirtilen miktarların bilinmesi gerekir.

Numune koruma teknikleri

Numuneler laboratuvarlara ulaştıktan sonra en kısa sürede analizi yapılır. pH, sıcaklık,  oksijen ve iletkenlik parametrelerinin analizleri arazide, numune alma personelleri tarafından yerinde analizleri yapılmalıdır. Mikrobiyolojik analiz için alınan numuneler 24 saat (5±3) °C de muhafaza edilir. Bu sürede numuneler kesinlikle dondurulmamalıdır.  Koruma kimyasalları hazırlanıp, önceden steril numune kaplarına konulur ve toplanan bütün numuneler ile kap içerisinde homojen dağılımı için çalkalanır. Numune türüne göre, önceden belirlenen tayin metotlarında numune koruma ve saklama yöntemleri her numuneye özgü seçilir. Koruma ve saklama metotları genellikle pH kontrolü, kimyasal madde ilavesi, soğuk ortamda muhafazası işlemlerinden ibarettir. Numune koruma ve saklama metodu olarak, TSE standartlarında belirtildiği gibi Su Kalitesi-Numune Alma, Su Numunelerinin Muhafaza, Taşıma ve Depolanması İçin Kılavuz standardı kullanılır.

Dünyada ve ülkemizde atık su analizleri büyük ölçüde önemlidir. Temiz çevre, sürdürülebilir su kaynakları ve gelecek nesil sağlığı için tüm endüstriyel, evsel, yerüstü ve yeraltı atık su kaynakları için analiz talep edilmeli, çevre ve şehircilik bakanlığından akredite kurum ve kuruluşlardan hizmet alınarak kontroller sağlanmalıdır.
Atık su analizi yönetmeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için lütfen TEKDEZ KURUMSAL firmamızın iletişim numaralarından bizlerle irtibata geçiniz.